بازگشایی مدارس و دانشگاه ها، بازگشایی کتاب ها و کلاس ها، بازگشایی دانایی ها و توانایی هاست و به عبارتی فصل بازگشائی فصل کاشت دانش است و طی آن ذهن شاگردان و مخاطبان نظام آموزشی همچون زمینی مساعد، میزبان بذر دانش شده تا پس از دریافت آموزه های علمی، فصل داشت، یعنی موسم پرداخت مفاهیم و مضامین دانش آموزشی آغاز شود و مرحله پایانی، فصل برداشت است که زمان بهره برداری از دانایی ها و تبدیل دانایی به توانایی های اجرائی و عملی است!
تنها گزینه ای که در آینده به برگ برنده کشورها مبدل می شود، قطع یقین همین توانایی و مهارت تولید علم و فناوری برتر نسل امروز است و اتفاقاً بر همین اساس هم تحلیل می شود که ابرقدرت آینده جهان، دیگر یک ابرقدرت نظامی نیست، بلکه دقیقاً ابرقدرت علمی و فناوری برتر است!
نوجوانان و جوانان یک کشور، که آینده سازان جامعه اند، بزرگترین فرصت هایی هستند که می توانند سعادت ملت خود را به واسطه شکوفایی استعدادها و قابلیت های خویش تضمین کرده و بالاترین سطوح تحول و توسعه را به جامعه خود ارزانی دارند!
این امر ممکن نمی گردد مگر به جدیت و موفقیت در تحصیل و کسب علم و فناوری و نیز تجلی همت مضاعف و کار مضاعف در فرایند ابتکارات و خلاقیت ها و نوآوری های علمی در حیطه موضوعات مختلف از جمله صنعت که حقیقتاً تحت تسخیر دستان با کفایت نخبگان یک جامعه است!
دانش آموزان و هنرآموران و دانشجویان به نیکی می دانند که تنبلی و تن آسائی، آفت سعادت و خوشبختی اند و انسان زمانی که فاتح پتانسیل خویش است، قادر خواهد بود که حتی سقف را نیز شکافته و طرحی نو دراندازد!
نکات مهمی که ذکر آنها را در اینجا لازم می دانم، جهت مزید التفات ذکر می کنم:
۱-انسان موفق کسی است که در مراحل تصاعدی تحصیل به فرایند سیری ناپذیری و اقناع ناپذیری خویش استمرار بخشد.
۲-توفیق تحصیلی الزاماً مترادف با اخذ نمرات عالی و معدل های آنچنانی نیست، بلکه درک درست مباحث مطروحه و اشرافیت بر آنها مهم است.
۳-تقلب، تخلف، نمره خواهی، ترحم طلبی از مدرس و استفاده از راه های میانبر دیگر، پارادوکس و متضاد با اهداف علم جویی و آگاهی محوری حضور در یک مرکز آموزشی است.
۴-کسالت و علم گریزی با روح دانش آموزی و دانشجویی در منافات کامل است و دانش پژوه واقعی تمام زمان های اختصاصی خویش را وقف یادگیری های آموزشی می نماید.
۵-یادگیری راه ها و روش های یادگیری، مقدمه افزایش حجم و سرعت روند یادگیری است و طبعاً کاهش اتلاف وقت و بهره وری بهینه از زمان، موجبات افزایش جاذبه و تکثیر علاقه و توسعه رویکرد می شود.
۶- انتخاب همراه و همنشین درست، ضامن رویکرد درست به پدیده دانش اندوزی است و چون انسان موجودی اجتماعی و متمایل به کار گروهی است، گزینش همکاران امر تعیین کننده ایست.
۷-یکی دیگر از گزینه های تاثیرگذار در موفقیت، موضوع مهم برنامه ریزی است که اگر با زمان بندی و موضوع محوری عمل کنیم، میزان دریافت ما از بستر و سفره آموزش بسیار فراتر از حد معمول است.
۸-استفاده بهینه از مدرس و طرح سئوالات مقتضی و مرتبط با دروس مطروحه، از دیگر راه های استفاده بهینه از فرصت ها و یا همان توسعه بهره وری است که متاسفانه این سال ها خیلی کمرنگ شده است.
۹-نظام آموزشی موفق به نظامی گفته می شود که بین مهارت های نظزی و عملی آن فاصله ای نباشد و بلافاصله امکان بکارگیری فراگرفته ها فراهم باشد.
۱۰-نظام آموزشی باید با دو بال آموزشی و پرورشی به تربیت مخاطبان مبادرت ورزد و به شدت و با جدیت از تربیت تک بعدی و یکجانبه گی آنها پرهیز نموده و علم و ایمان را در کنار هم و مکمل هم بنگرد.
می توان با توجه به مولفه های همه جانبه ملی و تجربی با دوسوگیری اساسی محتوایی و آینده نگرانه، بازگشایی تحصیلی مدارس و دانشگاه ها را که سرسلسله توفیقات ملی و توسعه همه جانبه جامعه است، یک جشن ملی فرض کرد و برای آن مراسم ویژه و مفصلی را در سراسر کشور تدارک دید و توجه همه مخاطبان را به پیام های خاص چنین جشن با شکوهی جلب کرد!
از طرف دیگر نیز باید اذعان داشت که فقدان انگیزه و درک اساسی از محتوای متنی و مفهومی پدیده میمون و مبارکی همچون تحصیل علم و فراگیری دانش و فن آوری در تمامی سطوح، می تواند تبعات ناپسندی داشته باشد که از جمله آنها عبارتند از :
۱-تحصیل گریزی ۲-افت تحصیلی ۳-مدرک گرائی ۴-ترک تحصیل ۵-تجدیدی ۶-مردودی ۷-تقلب ۸-تخلف ۹-زورگیری ۱۰-گدایی نمره ۱۱-قبولی ناپلئونی ۱۲-یادگیری سطحی و موقت ۱۳-عمل نکردن به علم یادگرفته شده ۱۴-عدم ابتکار و خلاقیت ۱۵-عدم انتقال به دیگران ۱۶-ناشی گری های عملیاتی ۱۷- .....
جالب است بدانید که در تعریف های قرون اخیر، آموزش و پرورش و کلاً نظام آموزشی را نه تنها هزینه نمی دانند، بلکه آن را یک سرمایه گذاری درازمدت و اساسی دانسته که طی آم کشور از وابستگی به مستشاران صنعتی، اقتصادی، حقوقی، اجتماعی، علمی، مدیریتی، آموزشی، نظامی، فرهنگی، هنری، فن آوری، سیاسی و دیپلماسی در دو گرایش نرم افزاری و سخت افزاری رها . آزاد می گردد.
از این نظر بازگشایی مدارس را باید تا هر اندازه که ممکن است از شکل و قالب به سمت محتوی و مفهوم سوق داده و نگذاریم که اندیشه برپایی چمیم جشنی، قربانی تشریفات و تدارک غیر ضرور شود و بجای دریافت پیام های ویژه، شاهد به هدر رفتن و هرز رفتن زمان و اهدافی باشیم که برای آن متصور بود!
بهر حال شایسته است تا اینجانب به عنوان یک معلم این بازگشایی تحصیلی را هم به دانش آموزان و دانشجویان و هم به معلمان و استادان تبریک و تهنیت گفته و از تلاش جهادگرانه یکایک آنها در عرصه علم و عمل نهایت امتنان را بعمل آورم.
صادقعلی رنجبر-عضو هیئت علمی دانشگاه-
